Το Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων, Τμήμα Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δένδρων, στα πλαίσια του έργου ‘FruitTrees2Safeguard’ πραγματοποίησε τον Σεπτέμβριο 2018 εξερευνητικές αποστολές σε περιοχές της Λέσβου, Σάμου, Ικαρίας, Μαγνησίας, Σερρών, Καστοριάς, Αριδαίας και Ημαθίας, με σκοπό την εύρεση τοπικών απειλούμενων ποικιλιών φυλλοβόλων οπωροφόρων δένδρων, τη διάσωση και in situ αξιολόγηση. Οι αποστολές πραγματοποιήθηκαν με την πολύτιμη βοήθεια και καθοδήγηση του κ. Γιάννη Σκούτα προϊσταμένου γεωπόνου του Τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης και Ελέγχου Νομού Σάμου (Σάμος και Ικαρία), κα. Ραλλίτσα Τσίγκου MSc γεωπόνου, υπεύθυνη Εστιακού Σημείου ΑΙΓΙΛΟΠΑ στη Λέσβο (Λέσβος), του Δρ. Κωνσταντίνο Κουτή, επιστημονικό συντονιστή ΑΙΓΙΛΟΠΑ, Λεχώνια Μαγνησίας (Μαγνησία), καθώς και διαφόρων τοπικών γεωπόνων της Ηπειρωτικής Ελλάδος.
Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων σε Λέσβο και Μαγνησία πραγματοποιήθηκαν δύο ημερίδες, η πρώτη την Πέμπτη 30 Αυγούστου στο Επιμελητήριο Λέσβου στη Μυτιλήνη και η δεύτερη την Πέμπτη 06 Σεπτεμβρίου στον Πολιτιστικό και Μορφωτικό Σύλλογο Αγίου Βλασίου στον Άγιο Βλάση Μαγνησίας με θέμα ‘Αξιοποίηση και Βελτίωση Τοπικών και Ξενικών Ποικιλιών Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δένδρων’, από τη Dr. Π. Δρογούδη, όπου παρακολούθησαν γεωτεχνικοί και παραγωγοί. Οι ημερίδες έγιναν με τη συνδιοργάνωσα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και του ΑΙΓΙΛΟΠΑ Λέσβου και Μαγνησίας.
Στις εξερευνητικές αποστολές α) βρέθηκαν περισσότερες από 100 τοπικές ποικιλίες αχλαδιάς, μηλιάς, βερικοκιάς, κερασιάς, ροδακινιάς και δαμασκηνιάς που υπόκειται σε γενετική διάβρωση, καθώς και in situ αξιολόγηση, β) συλλέχθηκαν δείγματα φύλλων και καρπών για τον προσδιορισμό βιοχημικών και γενοτυπικών χαρακτηριστικών, καθώς και γ) συλλέχθηκε πολλαπλασιαστικό υλικό, δόθηκε στο Φυτώριο Τσεσμελή όπου εμβολιάστηκε σε κατάλληλα υποκείμενα. Τα επόμενα έτη τα δενδρύλλια θα εγκατασταθούν στο ΤΦΟΔ όπου θα γίνει αξιολόγηση της ανθεκτικότητάς τους σε σημαντικές μυκητολογικές ή βακτηριολογικές ασθένειες.
Εντυπωσιακός ήταν ο πλούτος τοπικών ποικιλιών φυλλοβόλων οπωροφόρων δένδρων που βρέθηκαν στα νησιά και ιδιαίτερα στην περιοχή της Αγιάσου Λέσβου, όπου συλλέχτηκαν 15 ποικιλίες αχλαδιάς που παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία στα χαρακτηριστικά τους και καλλιεργούνται συνήθως χωρίς τη χρήση φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων. Οι τοπικές ποικιλίες οπωροφόρων δένδρων είναι απαραίτητο πρωταρχικό υλικό για τη δημιουργία νέων ποικιλιών γιατί περιέχουν μοναδική συστάδα γονιδίων που διασφαλίζουν τα χαρακτηριστικά της προσαρμοστικότητας και της παραγωγικότητας.